Патриотическое воспитание

 

Патриотическое воспитание в учреждении дошкольного образования обеспечивает планомерную и последовательную передачу исторического и социального опыта белорусского народа, воспитание уважения и гордости к государственным символам Республики Беларусь. Интерес воспитанников к изучению такого объемного материала в значительной мере зависит от содержания образования. Поэтому патриотическое воспитание не просто реализуется  традиционными методами образования, а черпает источники из педагогических идей белорусского народа, в основе которых культ человека, культ высокой морали и красоты, культ доброты. Тогда эмоционально-познавательные впечатления ребенка мотивируют к овладению родным языком, соблюдению народных и государственных традиций, стремление приобщаться к белорусской культуре. Патриотическое воспитание реализует потребность в качествах, генетически присущих детям дошкольного возраста. Патриотические качества  характерны только человеку, и чем выше уровень овладения ими, тем выше уровень познавательной организации, тем выше эта генетически предопределенная тяга к познанию социума, потребность его обогащать результатами своих знаний и своего труда.

Цель патриотического воспитания детей дошкольного возраста направлена на формирование первоначальных представлений о родном крае, уважительного отношения к ним, воспитание нравственности, патриотических чувств, гражданственности, трудолюбия,  приобщение к национальным ценностям, национальным культурным традициям,  сопричастности к современным событиям.

Реализация содержания патриотического воспитания воспитанников обеспечивает формирование у них нравственных норм и приобретение социального опыта, готовности к успешному переходу на следующий уровень образования.

Задачи патриотического воспитания детей дошкольного возраста определены в учебной программе дошкольного образования:

развивать:

- осознание своей принадлежности к семье, детской группе, обществу в целом;

- интерес к родственным отношениям, к истории своей семьи;

- чувство симпатии, эмоциональной привязанности, доверия в общении со сверстниками;

- умение осознавать себя во времени (в настоящем, прошлом и будущем);

- интерес к социальной действительности: к труду взрослых, труду своих родителей; к взаимоотношениям людей разных профессий;

- гуманное отношение ко всему живому, развитие потребности в познании природы и бережного отношения к ней;

- любознательность к понятию "Родина" (местом, где родился человек, где живут его родные), достопримечательностям своего города, поселка, государства;

- активное  участие во всех видах детской деятельности;

формировать:

- адекватные представления о себе, о других;

-осознание себя как члена детского общества;

- интерес к своему внешнему облику и внутреннему миру;

- сопричастность к современным событиям, первоначальные представления о национальных культурных традициях;

- национальное самосознание;

- знания о  государственной символике (флаг, гимн, герб), животных, птицах, деревьях, цветах, которые могут являться символами белорусского государства (сосна, зубр, аист, цветок льна, клевера, василек);

- чувства нравственной, эстетической и экологической культуры;

- самостоятельность в разнообразных жизненных ситуациях;

воспитывать:

- интерес, внимание и доброжелательное отношение к окружающим;

- гуманные отношения, эмоциональную привязанность и доверие к близким взрослым и сверстникам;

- интерес к национальным и общечеловеческим ценностям, культурным традициям народа;

- патриотические чувства, гражданственность;

- чувства любви к родному краю и гордость за него;

- лучшие нравственные качества белорусов: доброту, отзывчивость, трудолюбие, гостеприимство, честность и др.;

- уважение к этническим признакам жителей Республики Беларусь, языку белорусов.

Процесс патриотического воспитания в учреждениях дошкольного образования организуется с учетом принципов:

- гуманизации образовательного процесса в учреждении дошкольного образования, предусматривающий равноправие и взаимоуважение участников образовательного процесса;

- культурной традиционности, предполагающий патриотическое воспитание в духе исторических, культурных традиций народа, его языка и обычаев;

- постепенности и непрерывности, который предполагает, что патриотическое воспитание проходит ряд этапов, постепенно усложняется его содержание, корректируются направления развития нравственных качеств личности и обеспечивается их преемственность;

- комплексности и интеграции, согласно которому образовательный процесс рассматривается как единая целостная система, обеспечивающая целенаправленное взаимодействие педагогов учреждения дошкольного образования, семьи, работников музеев, библиотек и др. Интеграция осуществляется на основе комплексного подхода к планированию.

свернуть

Наша родная мова

Навучанне роднай мове ў Беларусі ажыццяўляецца ў спецыфічнай сацыялінгвістычнай сітуацыі, якую можна характарызаваць як руска-беларускае блізкароднаснае двухмоўе, дзе беларуская мова толькі пачынае займаць месца, якое належыць ёй па праву.

          

       Пэўная колькасць дашкольнікаў у нашай рэспубліцы расце ў рускамоўных сем’ях, змалку вучыцца размаўляць і мысліць на рускай мове. У той жа час менавіта беларуская мова тлумачыць дзецям прыроду нашага краю, знаёміць з характарам акружаючых людзей, з грамадствам, яго гісторыяй, традыцыямі і памкненнямі, уводзіць у народную паэзію, народныя вераванні, філасофію.

   Існуе даволі складанае і супярэчлівае становішча. Унікальнасць яго ў тым, што беларуская мова як другая для гэтых дзяцей з’яўляецца таксама роднай, “мовай душы”. З такога пункту гледжання і трэба падыходзіць да навучання рускамоўных дашкольнікаў беларускай мове.

  Развіццё маўлення дзіцяці магчыма толькі пры ўмове правільнай літаратурна дасканалай мовы яго акружэння. Дзеці спачатку пераймаючы, а потым неўсвядомлена аналізуючы маўленне дарослых, засвойваюць усе тонкасці вымаўлення дарослага, словаўжывання, пабудовы фразы. Вучыць дзяцей трэба на лепшых узорах роднай мовы, і ў гэтым вядучая роля належыць выхавальніку, які пастаянна кантактуе з дзецьмі і ад якога дзеці пераймаюць, засвойваюць культуру маўлення.

  Пад культурай маўлення разумеецца яго правільнасць: адпаведнасць нормам арфаэпіі, лексікі, граматыкі, стылістыкі, устаноўленым для літаратурнай мовы традыцыям, уменне карыстацца моўнымі сродкамі ў розных умовах зносін адпаведна з мэтай і зместам маўлення. Авалоданне культурай маўлення – доўгатэрміновы працэс.

  Якія ж патрабаванні ставяцца да маўлення выхавальніка, каб ен стаў узорам высокай культуры для дзяцей?

  Перш за ўсё маўленне выхавальніка павінна быць змястоўным, несці дзецям новую праўдзівую інформацыю, раскрываць перад імі ўзаемасувязі і ўзаемазалежнасці, што існуюць у навакольным жыцці, даваць ацэнку ўчынкам дзяцей і дарослых.  

 Слоўнік выхавальніка павінен быць багатым і дакладным. Для выказвання сваіх эмацыянальных адносін да дзяцей, іх учынкаў, для складання апавядання, апісання розных прадметаў выхавальнік павінен выкарыстоўваць вялікую колькасць разнастайных слоў, у тым ліку сінонімы, антонімы, словазлучэнні, вобразныя літаратурныя і народныя выразы, фразеалагічныя звароты. Варта часцей ужываць словы, якія больш цяжка засвойваюцца дзецьмі (абазначэнні адценняў, колераў, матэрыялаў, мастацкіх выразаў, абагульняючых слоў і інш.).

  У размове з дзецьмі неабходна памятаць пра іх узроставыя магчымасці. Размаўляючы з малодшымі дзецьмі, выхавальнік ужывае словы з канкрэтным зместам, фразы кароткія і простыя па структуры, тэмп гутаркі – некалькі запаволены, мова эмацыянальная. На пятым – шостым годзе жыцця дзецям становяцца даступнымі прычыны ўзнікнення нескладаных з’яў, якія ў маўленні адлюстроўваюцца з дапамогай складаназлучаных і складаназалежных сказаў. Дакладныя інтанацыі выхавальніка дазваляюць дзіцяці адчуць сябе больш сталым і паказаць гэта ў сваіх учынках і паводзінах.

   Пэўныя патрабаванні ставяцца і да гукавога боку маўлення: чыстае гукавымаўленне, выразная дыкцыя, арфаэпічная правільнасць.

  Выхавальніку неабходна валодаць уменнямі весці дыялог, расказваць, слухаць расказы і адказы іншых. Маўленне яго павінна быць нешматслоўным, але зразумелым і лагічным. У дзейнасці кожнага педагога важнымі з’яўляюцца навыкі публічнага маўлення: уменне выступаць перад калегамі, наладжваць калектыўную гутарку з бацькамі. Узорам для дзяцей і акружэння павінна быць уся манера паводзін выхавальніка ў працэсе маўленчых зносін (поза, жэст, адносіны да суразмоўцаў).

  Задача развіцця маўлення, навучання роднай мове выступае як адна з самых галоўных задач выхавання ў дзіцячым садзе. Авалоданне сродкамі роднай мовы, добрае валоданне ёю забяспечвае эфектыўныя маўленчыя зносіны дзіцяці з дарослымі і аднагодкамі. Без маўленчых зносін з дарослымі, без моўнага акружэння немагчыма паўнацэннае развіццё дзіцяці, бо іменна дарослыя перадаюць яму вопыт, веды, уменні, культуру. Навучыць дзіця карыстацца роднай мовай у жывых, непасрэдных зносінах з людзьмі, развіць іх вуснае маўленне – асноўная задача маўленчага развіцця дашкольніка.

  Гэта агульная задача ў адпаведнасці з асноўнымі кампанентамі мовы і маўлення складаецца са спецыяльных прыватных задач:

  • узбагачэнне, замацаванне і актывізацыя слоўніка;
  • удасканаленне граматычнай правільнасці маўлення;
  • выхаванне гукавой культуры маўлення;
  • фарміраванне гутарковага (дыялагічнага маўлення);
  • развіццё звязнага (маналагічнага) маўлення;
  • выхаванне цікавасці да мастацкага слова;
  • навучанне грамаце.

 Неабходная сістэма работы пры вырашэнні ўсіх задач развіцця маўлення забяспечваецца пераемнасцю ў вырашэнні кожнай з іх пры пераходзе ад адной узроставай групы да другой і сінхранічнай суаднесенасцю розных задач у адной узроставай групе.

Змест работы па развіцці маўлення вызначаецца вучэбнай праграмай . У аснове гэтай работы ляжыць узбагачэнне пачуццёвага вопыту, якое дзіця набывае шляхам азнаямлення са з’явамі навакольнага жыцця. Дзецям паведамляюцца ўпарадкаваныя веды пра даступныя іх разуменню з’явы побыту, прыроды і працы і грамадскага жыцця перш за ўсё нашай рэспублікі.

 Праграмай  прадугледжана і фарміраванне ў дзяцей уласна маўленчых навыкаў і ўменняў (выбар патрэбнага слова з сінанімічнага рада, валоданне элементамі словазмянення і словаўтварэння, развіццё фанематычнага слыху і звязнага маўлення і інш.).

         Асноўныя сродкі рэалізацыі праграмных патрабаванняў – гэта:

  • арганізацыя зносін дзяцей у розных відах дзейнасці (гульнявой, працоўнай, бытавой);
  • маўленне выхавальніка як педагагічны фактар уплыву на маўленне дзяцей;
  • азнаямленне дзяцей з творамі мастацкай літаратуры;
  • выкарыстанне тэхнічных сродкаў;
  • развіццё ў дзяцей умення ўспрымаць розныя віды выяўленчага мастацтва, выказваючы свае думкі.

  Навучанне роднай мове на занятках – планамерны, мэтанакіраваны працэс развіцця пазнавальных здольнасцей дзяцей, засваення імі сістэмы элементарных ведаў аб наваколлі і адпаведнага слоўніка, фарміраванне маўленчых уменняў і навыкаў.

 

   У маленькіх дзяцей, якія толькі прыйшлі ў дашкольную ўстанову з рускамоўнай сям’і, важна спачатку як мага лепш развіць пачуццёвую аснову беларускага маўлення. Рускамоўным дзецям трэба спачатку “ўвайсці” ў беларускую мову, адчуць яе прыгажосць, мелодыку, своеасаблівасць, зацікавіцца роднай мовай. Таму найбольш спрыяльным для разумовага і маўленчага развіцця дзяцей гэтага ўзросту з’яўляецца паступовае ўключэнне беларускай мовы ў розныя віды дзіцячай дзейнасці.

 Вядучую ролю адыгрывае знаёмства дзяцей з беларускім фальклорам, а таксама лепшымі класічнымі творамі для маленькіх дзяцей. Фальклорныя і класічныя творы дазваляюць увесці дзіця ў атмасферу жывога беларускага слова.

 Перш за ўсе прадугледжваецца праслухоўванне дзецьмі беларускіх народных калыханак, песенек, забаўлянак, кароткіх вершыкаў, якое суправаджаецца адпаведнымі зместу дзеяннямі (закалыхванне лялек, плясканне ў далоні, прытопванне, падскокі і да т.п.), паўтарэннем гукаперайманняў, асобных слоў, выразаў. Расказванне невялікіх па аб’ёму казак трэба суправаджаць інсцэніроўкамі, што аблегчыць дашкалятам іх успрыманне і разуменне, заахвоціць да паўтарэння слоў, выразаў, песенек.

 Маленькія дзеці могуць ужо ўдзельнічаць у простых карагодных гульнях. Гэтыя гульні садзейнічаюць наладжванню дзіцячых узаемаадносін, выклікаць у дзяцей жаданне ўступаць у зносіны, значыць, і размаўляць адно з адным. Дзецям падабаюцца такія гульні, а гэта добрая падстава для выхавання цікавасці да беларускай мовы, першапачатковага развіцця беларускага маўлення. Захапіўшыся гульнёй, дзеці не заўсёды і заўважаюць, што гульня праводзіцца на беларускай мове, і міжволі засвойваюць асобныя словы, выразы, песенькі.

 Сярод стымулаў праяўлення маўлення дзяцей выключнае значэнне маюць цацкі-жывёлы і лялькі, да якіх малыя адносяцца як да жывых істот. Асабліва значная роля належыць ляльцы.

  Аналагічным чынам для паступовага ўвядзення беларускай мовы ў розныя віды дзейнасці дашкалят мэтазгодна выкарыстоўваць лялек-“беларусаў”, напрыклад, дзяўчынку Паўлінку і хлопчыка Янку. Яны па аднаму або разам “прыходзяць” да дзяцей і цікавяцца іх заняткамі, гульнямі, размаўляючы толькі па-беларуску: задаюць пытанні, называюць асобныя прадметы, што знаходзяцца ў дзяцей, выконваюць розныя дзеянні з імі, расказваюць нескладаныя гісторыі. Такім шляхам наладжваюцца сітуацыйна-дзелавыя зносіны на беларускай мове.

  Маўленчыя сітуацыі, пабудаваныя на натуральнай цікавасці дзяцей да лялек, ствараюць у іх устаноўку на мову субяседніка. Дзеці вучацца прыслухоўвацца да беларускай мовы, успрымаць і разумець яе. Непрыкметна ў іх фарміруецца патрэбнасць мець зносіны на роднай мове. У час гэтых заняткаў неадвольна засвойваецца пэўны слоўнік, спачатку пасіўны, які далей паступова актывізуецца, калі дзеці пачынаюць прымаць удзел у сітуацыйным дыялогу з лялькамі і выхавальнікам. У гэтых дыялогах малыя нявымушана практыкуюцца ў вымаўленні беларускіх слоў, выкарыстанні некаторых граматычных форм. Маўленчыя сітуацыі можна разыгрываць і з удзелам іншых цацак-персанажаў беларускага фальклору: казы-манюкі, катка-залатога лабка і да т.п., якія таксама размаўляюць толькі па-беларуску. 

 Маленькія выхаванцы далучаюцца і да пасільнага ўдзелу ў народных гульнях, святах, якія праводзяцца са старэйшымі дзецьмі. Гэта таксама добры падмурак, на якім развіваецца пачуццё беларускай мовы ў дашкольнікаў.

 Такім чынам, першыя тры гады жыцця – гэта пераважна тыя формы работы, якія спрыяюць развіццю пачуцця беларускага маўлення ў дзяцей з рускамоўных сем’яў.

  Як і раней, вядучую ролю ў далучэнні дзяцей да беларускай мовы,  развіцці беларускага маўлення адыгрывае мастацкая літаратура: слуханне апавяданняў, вершаў, казак, завучванне на памяць, адгадванне і загадванне загадак, тлумачэнне прыказак і прымавак.

 Вялікія магчымасці для замацоўвання і актывізацыі навыкаў беларускага маўлення ствараюць рэжымныя моманты, працоўная дзейнасць дзяцей. У ранішнія часы можна замацаваць слоўнік па тэмах: “Знешні выгляд чалавека”, “Адзенне і абутак”, “Прадметы гігіены” і інш. На прагулцы актывізуецца слоўны запас па тэмах: “Расліны”, “Транспарт”, “Птушкі”, “Поры года” і г.д. У ходзе працоўнай дзейнасці выхавальнік можа пазнаёміць дзяцей з назвамі інструментаў, інвентару, працоўных дзеянняў. Выхавальнік вядзе дыялог з дзецьмі, выкарыстоўваючы ў сваёй мове загадкі, прыказкі, кароткія вершы. Такім чынам наладжваецца развіццё натуральных узаемаадносін на беларускай мове. У падобных штодзённых размовах дзеці прывучаюцца свабодна карыстацца беларускай мовай, спантанна засвойваюць родную мову на “ўзроўні пачуцця”.

свернуть

БЕЛАРУСКІ АРНАМЕНТ

Азбука белорусского орнамента

Азбука белорусского орнамента

«Гэтая праца — гімн адвечнаму імкненню нашых продкаў да прыгожага, няўтольнай празе праз тканы і вышыты ўзор выказаць сваё разуменне жыцця, свету, космасу, хваласпеў умелым рукам, светлай, добрай, паэтычнай душы нашай  сялянкі».
(М.С. Кацар - Беларускі арнамент: Ткацтва. Вышыўка)

Красно-белые символы на одежде или, скажем, тетрадках сейчас уже мало кого удивят. Белорусский орнамент как-то очень быстро захватил молодежь, став очень популярым. Начали открываться магазины с вышиванками, чашками, ручками, на которых изображена подобная символика. Все чаще встречаются автомобили с таким рисунком на стекле. Белорусский орнамент привлекает, завораживает и вызывает гордость.

Недавно я увидела девушку с татуировкой орнамента. Когда спросила, что он обозначает, она ответила, что это солнце, но точно не уверена, что еще обозначает этот символ, ей просто хотелось показать принадлежность к белорусской культуре.

Эта случайная встреча натолкнула меня на мысль: а ведь мы действительно мало знаем об истории символов и образов, которые когда-то были хорошо знакомы нашим предкам. И я решила окунуться в тему глубже: поговорила со специалистами-этнографами, перечитала в Национальной библиотеке горы книг. При серьезном изучении оказалось, что в свое время для белорусов символ орнамента был неотъемлемой частью жизни.

Нужно понимать, что каждый символ обозначал что-то особенное и выполнял свою функцию. Наблюдения за окружающей природой помогали мастерам переносить на свои изделия формы веточек, цветов, деревьев и даже вазонов, которые стояли в каждом деревенском доме. О самых интересных символах мы сегодня рассказываем.

Узоры жизни

Вышивают эти мотивы тогда, когда нужно просить Бога, чтобы человек пришел в чувство (рис. 1).

Когда у женщины нет детей, изображают такой символ. Чтобы выразить идею расцвета природы, жизни, вышивают символ Солнца (рис. 2), который помещается в символ Земли (рис. 3). Этот узор широко известен в белорусском ткачестве. Когда-то его можно было увидеть в каждом крестьянском доме, поскольку он считался чудодейственным. Называют его по-разному: Жизнь, Весна, Ярило. Это один из древнейших символов, в котором зашифрована тайна жизни.

Урожай и плодородие

В дохристианские времена главными богами считались бог Солнца и богиня Мать-Земля. От них зависела вся жизнь на Земле. Они любили друг друга, имели детей — Ярило и Весну. От Ярило  и пошло все добро: рожь, ячмень. Образ его в народном воображении олицетворял пробуждение природы после зимнего сна. Ярило воплощен во многих узорах. Один из них изображает его на коне (рис. 4).

Еще один важный символ урожая — Жытняя Баба (рис. 5). Ее делали из снопа, перевязывали его полотенцем, поливали водой и ставили под иконами. Женщины считали, что Жытняя Баба вылечивает от женских болезней, помогает при родах. Кто ценит ее, тот всегда имеет хороший урожай.

Изображали на ткани и Каплю (Дождь) (рис. 6). Говорили в народе: «Будет дождь идти — будет хлеб расти».

 

Образ Матери

Образ матери (рис. 7) с ребенком характерный для искусства всего мира, но у белорусов пользуется особенной любовью. Наши предки прославляли женщину-мать (рис. 8), украшая ее символом многие свои изделия.

Наивысшее воплощение любви, доброты и красоты — мать и ребенок (рис. 9), которые воодушевляли мастеров и художников всех времен и народов. Этот образ очень любили белорусские ткачихи и вышивальщицы.

Любовь

Очень интересно то, как молодые девушки выражали свои чувства через вышивку. Были узоры, обозначающие любовь, которая начиналась (рис. 10), любовь в расцвете (рис. 11) и любовь без взаимности (рис. 12). Женщины рассказывали, что все, что они пережили  и увидели, они вышивали на покрывалах и полотенцах. Когда девушка влюблялась в юношу, она вышивала полотенце с голубем и голубкой. Он узнавал об этом и приезжал свататься.

Когда в браке не было детей, бабушки советовали женам вышивать Мать-Родительницу и Святое Древо (рис. 13). Не знаю, было ли связано это с вышитыми символами, но у женщин переставал болеть живот, они рожали детей, и семья была счастливая.

Праздники

Наши предки чтили традиции. Праздник был неотъемлемой частью жизни любой деревни. Каждое событие отражалось в вышивке. Популярностью пользовались купальские мотивы (рис. 14), Масленица (рис. 15), свадьба. Кстати, в народе Масленица и Купалинка — родные сестры, поэтому часто изображались вместе.

Образы языческой мифологии

Эта тема наиболее популярна сейчас среди  молодежи. Изображения богов все чаще является мотивом для созданий коллекции одежды, сувениров.  Если поездить по деревням Брестской области, то можно увидеть на крышах домов и на калитках узоры солнца, месяца и т.д. Сейчас такие изображения выполняют чисто декоративную функцию.

Древо жизни

У многих народов в древности бытовал культ священного древа жизни. Символ вечности, бесконечности. Популярным был этот символ и у древних христиан. Особенно почитали дуб как символ мощи и непокорности. Священные дубы были центрами языческих капищ. Ствол и ветви деревьев украшали рушниками. Еще недавно в народе бытовало поверье, что нельзя срубать старинные дубы, чтобы не навлечь на себя несчастье.

Русалка

Трагичная, неразделенная любовь девушки воспета в художественном творчестве многих народов Европы и  связывается обычно с образом русалки (рис. 16). У белорусов есть  такая легенда о русалках: жила 
в Несвиже красивая девушка. Увидел ее пан и  соблазнил, а затем уехал в Варшаву на учебу. Пошла девушка к озеру и с горя утопилась. Ее часто видели ночью — она стала русалкой. А через год вернулся домой пан. Пошел однажды к озеру. Завлекла его девушка в воду, защекотала и утопила. Сейчас в Несвижском парке около замка Радзивиллов стоит памятник русалке.

Наряду с Купаллем у  нас есть праздник Русалле. Когда-то он был связан с аграрной магией, верой в русалок, которые распоряжались водной стихией и обеспечивали урожай. Был это и праздник девушек, в котором сочетались энергия молодости и трагизм несчастной любви, радость и печаль, обрядовая магия и обычное веселье.

Символы защитников семьи

Женщины вышивали рядами символы, которые охраняли семью и защищали от всех бед.

Вот один из таких примеров (рис. 17). В первом ряду  Параскева-Пятница с венчальными коронами по сторонам, опекунша женщин, матерей. Она дает сильную семью, здоровых, послушных детей, обеспечивает согласие и любовь в семье. Во втором ряду — узор Солнца, которое согревает и освещает Землю и все живое на ней. Символ Матери — Земли-кормилицы — защита от нечистой силы, болезней. Узор Перуна охраняет от беса, чертей.  Наконец, Жыжаль должен обеспечить тепло в доме, уберечь от дурного глаза. Эти и подобные символы были оберегами семьи.

Вера

Важным было также обозначить такие события, как: Радуница (рис. 18), Деды, Гадания (рис. 19 (2)).

Также были символы, которые использовались во многих узорах, дополняя общую картину. Например: Звезда — символ человека (рис. 20), символы предков (рис. 21), Песня (рис. 22), Хлеб (рис. 23), узор женской доли (рис. 24).

Каждый узор несет в себе тот или иной смысл, раскрывает определенную идею. Одни узоры символизируют память о предках, вторые высказывают обращение к богам-покровителям, третьи олицетворяют природные явления, четвертые отображают чувства и надежды человека.

свернуть

БЕЛАРУСКІ КАСЦЮМ

БЕЛАРУСКІ КАСЦЮМ

 

Беларускі нацыянальны касцюм - склаўся на працягу стагоддзяў комплекс адзення, абутку і аксесуараў, які выкарыстоўваўся беларусамі ў штодзённым і святочным ўжытку. Маючы агульныя карані з украінскім і рускім нацыянальнымі касцюмамі і фарміруючы на ​​аснове ўзаемаўплыву літоўскай, польскай рускай і ўкраінскай традыцый, тым не менш адрозніваецца самабытнасцю і з'яўляецца самастойным з'явай.

Фарміраванне беларускага традыцыйнага касцюма і яго асаблівасцяў пачалося ў часы сярэднявечча. Да канца XIX - пачатку XX стагоддзяў яго аблічча выстаяўся, склаліся ярка-выяўленыя этнічныя асаблівасці. Адна з найважнейшых характарыстык беларускага касцюма - незвычайная ўстойлівасць традыцыі. Убіраючы ў сябе шматстайныя павевы на працягу стагоддзяў, беларускі касцюм доўгі час захоўваў нязменным крой некаторых прадметаў адзення, яе форму. Асобныя атрыбуты касцюма ўзыходзяць да язычніцкіх каранёў, у іх захаваліся архаічныя рысы, напрыклад, старадаўні арнамент і паласаты дэкор. Тэхналогіі вырабу тканін таксама захаваліся з самых старажытных часоў. Не гледзячы на ​​ўстойлівасць традыцыйнага аблічча, гарнітур многовариантен ў вобразным і кампазіцыйным праявах.

Навагрудскі зімовы лад 20 стагоддзя

Магілёўскі народны строй

Краснапольскі-Чачэрскі строй

Дамачаўскі строй

Расонскі строй 19 стагоддзя

Дзяўчыны ў святочных строях 20 стагоддзя

 

Мастоўскі традыцыйны строй

19 стагоддзе

 

Неглюбскіх строй 20 стагоддзе

Дубровинско-Шклоўскі строй пачатак 20 стагоддзя

Лепельскі строй 19 стагоддзе

 

Ганцавіцкі строй

19 стагоддзе

Брагінскі строй 20 стагоддзя

Пухавіцкі строй 19 стагоддзе

Маларыцкі строй

  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
свернуть

Нацыянальныя святы

 

Дзяржаўныя святы Беларусі, іншыя святочныя і  памятныя дні, якія адзначаюцца ў краіне...

Дзень Канстытуцыі

15 сакавіка 1994 года была прынята Канстытуцыя незалежнай Рэспублікі Беларусь.

Канстытуцыя 1994 года дзейнічае са зменамі і дапаўненнямі, прынятымі на рэспубліканскіх рэферэндумах 24 лістапада 1996 года, 17 кастрычніка 2004 года і 27 лютага 2022 года.

Дзень яднання народаў Беларусі і Расіі

Галоўнае свята Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі адзначаецца 2 красавіка. Менавіта ў гэты дзень у 1996 годзе прэзідэнты Расіі і Беларусі Барыс Ельцын і Аляксандр Лукашэнка падпісалі ў Маскве Дагавор аб  Супольніцтве Беларусі і Расіі. Праз год, 2 красавіка 1997 года, быў падпісаны Дагавор аб Саюзе Беларусі і Расіі, які быў пакладзены ў аснову працэсаў інтэграцыі дзвюх дзяржаў.

Дзень Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь і Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь

2-я нядзеля мая – Дзень Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь і Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь.

Свята прысвечана галоўным сімвалам краіны, якія ўвасабляюць ідэі нацыянальнага адзінства і з’яўляюцца важнейшымі атрыбутамі суверэнітэту і незалежнасці Беларусі.

Дзень Перамогі

9 мая Беларусь святкуе перамогу над фашызмам у Вялікай Айчыннай вайне (Другой сусветнай). У краіне гэта адна з самых шануемых дат, таму што перамога дасталася вялікай цаной – загінуў кожны трэці  беларус.

Ветэраны вайны ў Беларусі карыстаюцца асаблівай  пашанай, таму ўрачыстыя шэсці ветэранаў – галоўнае святочнае мерапрыемства Дня Перамогі. Яны праходзяць па ўсёй краіне.

Дзень Незалежнасці

У Беларусі Дзень Незалежнасці – галоўнае дзяржаўнае свята. Яно адзначаецца 3 ліпеня – у дзень вызвалення ў 1944 годзе горада Мінска ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў.

Галоўнае мерапрыемства свята – урачысты парад. У Мінску ён праводзіцца на праспекце Пераможцаў і нагадвае аб тым, што беларускі народ цаной неймаверных страт заваяваў свабоду краіны, а таксама дэманструе дасягненні суверэннай Беларусі.

Дзень народнага адзінства

17 верасня адзначаецца Дзень народнага адзінства.

Святы і памятныя дні ў Беларусі

1 студзеня – Новы год

7 студзеня – Нараджэнне Хрыстова (праваслаўнае Раство)

23 лютага – Дзень абаронцаў Айчыны і Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь. Хоць галоўныя героі гэтага дня ваеннаслужачыя, у Беларусі ён лічыцца святам усіх мужчын.

8 Сакавіка – Дзень жанчын. Свята было заснавана ў хуткім часе пасля рэвалюцыі 1917 года. У сучаснай Беларусі 8 Сакавіка з’яўляецца святам Вясны і днём, калі ўшаноўваюць жанчын.

1 Мая – Свята працы. Дзень працы – адно з папулярных свят у Беларусі. У гэты дзень праводзіцца мноства канцэртаў і іншых відовішчных мерапрыемстваў. Многія святкуюць яго, робячы  пікнікі. Больш падрабязна пра кухню Беларусі

7 лістапада – Дзень Кастрычніцкай рэвалюцыі

25 снежня – Нараджэнне Хрыстова (каталіцкае Раство)

Памятныя дні

У Беларусі афіцыйна ўстаноўлены памятныя дні, у якія  прынята ўспамінаць ахвяр вялікіх трагедый, аддаваць даніну павагі памерлым.

Дзень памінання памерлых (Радаўніца) – 9-ы дзень пасля праваслаўнага Вялікадня. У гэты дзень прынята наведваць могілкі, прыводзіць у парадак магілы сваякоў і блізкіх людзей.

26 красавіка – Дзень чарнобыльскай трагедыі.

22 чэрвеня – Дзень усенароднай памяці ахвяр Вялікай Айчыннай вайны.

Народныя святы

Нараўне з афіцыйнымі ў Беларусі застаюцца папулярнымі старажытныя народныя святы, адно з якіх – Купалле. Яно адзначаецца ў ноч з 6 на 7 ліпеня. Святкаванне суправаджаецца народнымі абрадамі, песнямі, карагодамі. Абавязковыя атрыбуты свята – рытуальныя скачкі праз вогнішча і купанне.

Каляндар святочных і памятных дзён, якія з’яўляюцца нерабочымі ў Беларусі

1 студзеня – Новы год
7 студзеня – Нараджэнне Хрыстова (праваслаўнае Раство)
8 Сакавіка – Дзень жанчын
9-ы дзень пасля праваслаўнага Вялікадня – Радаўніца
1 Мая – Свята працы
9 Мая – Дзень Перамогі
3 ліпеня – Дзень Незалежнасці Рэспублікі Беларусь
7 лістапада – Дзень Кастрычніцкай рэвалюцыі
25 снежня – Нараджэнне Хрыстова (каталіцкае Раство)

http://www.belarus.by/by/about-belarus/national-holidays

  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
свернуть

Дзяржаўная сімволіка Рэспублікі Беларусь

Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь

Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь
Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь з'яўляецца сімвалам дзяржаўнага суверэнітэту Рэспублікі Беларусь, уяўляе сабой прамавугольнае палотнішча, якое складаецца з дзвюх гарызантальна размешчаных каляровых палос: верхняй – чырвонага колеру ў 2/3 шырыні сцяга і ніжняй – зялёнага колеру ў 1/3.

Каля дрэўка вертыкальна размешчаны беларускі нацыянальны арнамент чырвонага колеру на белым полі, які складае 1/9 даўжыні сцяга. Суадносіны шырыні сцяга і яго даўжыні – 1:2. Сцяг мацуецца на дрэўку (флагштоку), якое афарбоўваецца ў залацісты (охра) колер.

Дзяржаўны сцяг пастаянна падняты на будынках органаў улады і некаторых дзяржаўных устаноў, устанаўліваецца ў службовых кабінетах кіраўнікоў гэтых органаў (устаноў), у школах, на выбарчых участках, вывешваецца ў час розных урачыстых мерапрыемстваў.

Пры адначасовым падняцці або ўстанаўленні Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь і сцяга іншай дзяржавы Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь павінен быць падняты або ўстаноўлены з правага боку, а сцяг іншай дзяржавы – з левага, калі стаць тварам да іх.

Грамадзяне могуць вывешваць Дзяржаўны сцяг як унутры, так і звонку памяшканняў у час народных, працоўных, сямейных свят і ў іншыя памятныя дні. Пры гэтым абавязковай умовай з'яўляецца захаванне павагі да Дзяржаўнага сцяга як сімвала дзяржавы. Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь, выраблены ў настольным варыянце, можа быць устаноўлены ў памяшканнях, якія выкарыстоўваюцца арганізацыямі і грамадзянамі Рэспублікі Беларусь.

Больш падрабязна з тым, дзе можа размяшчацца Дзяржаўны сцяг, можна азнаёміцца ў главе 2 Закона Рэспублікі Беларусь ад 5 ліпеня 2004 г. №301-З "Аб дзяржаўных сімвалах Рэспублікі Беларусь".

https://president.gov.by/be/gosudarstvo/simvolika/flag

 

 

Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь

 

                                                         Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь

 

Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь з'яўляецца сімвалам дзяржаўнага суверэнітэту Рэспублікі Беларусь. Ён уяўляе сабой размешчаны ў сярэбраным полі залаты контур Дзяржаўнай граніцы Рэспублікі Беларусь, накладзены на залатыя прамяні ўзыходзячага над зямным шарам сонца. Уверсе поля знаходзіцца пяціканцовая чырвоная зорка. Герб абрамлены вянком з залатых каласоў, пераплеценых справа кветкамі канюшыны, злева – кветкамі лёну. Вянок тройчы перавіты з кожнага боку чырвона-зялёнай стужкай, у сярэдняй частцы якой у аснове Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь у два радкі напісаны золатам словы "Рэспубліка Беларусь".

Выява Дзяржаўнага герба размяшчаецца на будынках органаў улады і шэрагу дзяржаўных устаноў, унутры службовых кабінетаў іх кіраўнікоў, а таксама на пячатках гэтых органаў, на манетах, пашпартах грамадзян Рэспублікі Беларусь. У адрозненне ад Дзяржаўнага сцяга, Дзяржаўны герб мае больш афіцыйнае значэнне, таму не прадугледжваецца магчымасць яго свабоднага выкарыстання грамадзянамі. У прыватнасці, забараняецца яго размяшчэнне на візітных картках асоб, якія не з'яўляюцца дзяржаўнымі служачымі.

Пры адначасовым размяшчэнні Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь і герба адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкі або тэрытарыяльнай адзінкі Рэспублікі Беларусь Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь павінен размяшчацца з левага боку ад іншага герба, калі стаць тварам да іх. Пры адначасовым размяшчэнні няцотнай колькасці гербаў Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь павінен размяшчацца ў цэнтры, а пры размяшчэнні цотнай колькасці гербаў (больш за два) – злева ад цэнтра.

Больш падрабязна з тым, дзе можа размяшчацца Дзяржаўны герб, і існуючымі абмежаваннямі можна азнаёміцца ў главе 3 Закона Рэспублікі Беларусь ад 5 ліпеня 2004 г. №301-З "Аб дзяржаўных сімвалах Рэспублікі Беларусь".

https://president.gov.by/be/gosudarstvo/simvolika/gerb


 

Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь

 

Дзяржаўныя сімвалы

Праслухаць Дзяржаўны гімн

 

Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь уяўляе сабой музычна-паэтычны твор, што выконваецца ва ўрачыстых выпадках, пералік якіх замацоўваецца ў заканадаўстве.

 

Дзяржаўны гімн мае сваіх аўтараў: музыку да яго напісаў беларускі кампазітар Н. Ф. Сакалоўскі, а словы – беларускія паэты М. М. Клімковіч і У. І. Карызна.

Праслухаць Дзяржаўны гімн

Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь

Глядзець у поўным памеры
 

Глядзець у поўным памеры

Мы, беларусы – мірныя людзі,

Сэрцам адданыя роднай зямлі,

Шчыра сябруем, сілы гартуем

Мы ў працавітай, вольнай сям’і.

 

Слаўся, зямлі нашай светлае імя,

Слаўся, народаў братэрскі саюз!

Наша любімая маці-Радзіма,

Вечна жыві і квітней, Беларусь!

 

Разам з братамі мужна вякамі

Мы баранілі родны парог,

У бітвах за волю, бітвах за долю

Свой здабывалі сцяг перамог!

 

Слаўся, зямлі нашай светлае імя,

Слаўся, народаў братэрскі саюз!

Наша любімая маці-Радзіма,

Вечна жыві і квітней, Беларусь!

 

Дружба народаў – сіла народаў –

Наш запаветны, сонечны шлях.

Горда ж узвіся ў ясныя высі,

Сцяг пераможны – радасці сцяг!

 

Слаўся, зямлі нашай светлае імя,

Слаўся, народаў братэрскі саюз!

Наша любімая маці-Радзіма,

Вечна жыві і квітней, Беларусь!

 

Дзяржаўны гімн выконваецца ў пачатку і ў шэрагу выпадкаў на  заканчэнні важных дзяржаўных і грамадскіх падзей, у тым ліку пры ўступленні Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь на пасаду – пасля прынясення ім Прысягі.

Грамадзяне могуць выконваць (праслухоўваць) Дзяржаўны гімн у час народных, працоўных, сямейных свят і іншых урачыстых мерапрыемстваў пры забеспячэнні неабходнай павагі да яго.

У якасці знака выяўлення павагі да Дзяржаўнага гімна пры яго афіцыйным выкананні прысутныя слухаюць яго стоячы (мужчыны – без галаўных убораў, ваеннаслужачыя, іншыя асобы, для якіх прадугледжана нашэнне форменнага адзення, – у адпаведнасці з заканадаўствам).

Больш падрабязна з тым, у якіх выпадках выконваецца і можа выконвацца Дзяржаўны гімн, можна азнаёміцца ў главе 4 Закона Рэспублікі Беларусь ад 5 ліпеня 2004 г. №301-З "Аб дзяржаўных сімвалах Рэспублікі Беларусь".

https://president.gov.by/be/gosudarstvo/simvolika/gimn

© Прэс-служба Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, 2021

свернуть

Экологическими маршрутами Зимнего сада